Duurzame energie ja, maar niet ten koste van Groningen - Statenfractie PvhN

Opinie: Duurzame energie ja, maar niet ten koste van Groningen

De Partij vóór het Noorden is vóór duurzame energie. Laat dat glashelder zijn. We zien de noodzaak van de energietransitie en willen ook dat onze provincie een rol speelt. Maar die rol mag niet opnieuw betekenen dat Groningen opdraait voor enkel de lasten, terwijl de lusten vooral elders worden geïncasseerd.

Het lijkt er nu wél op. Ons landschap, onze kust en onze dorpen worden steeds meer opgeofferd aan grootschalige projecten die door het Rijk worden gepland. En opnieuw worden Groningers niet serieus betrokken bij beslissingen die ons dagelijks leven, onze gezondheid en onze leefomgeving diep raken.
Wind op zee is belangrijk voor de energietransitie. Maar de vraag hoe die stroom aan land komt, raakt ons. Nu al wordt gerekend met dikke kabels dwars door de Waddenzee, door Schiermonnikoog en Ameland. Unesco Werelderfgoed, het meest kwetsbare en waardevolle natuurgebied van Nederland dreigt te worden doorboord met sleuven en leidingen.

En daarna? Dan lopen de kabels verder door Groningen, ondergronds of bovengronds? Groningen wordt weer het nationale stopcontact. Daar komt de elektriciteit binnen, daar komen de transformatorstations, daar komen de hoogspanningsleidingen. Het Noorden als doorsluis voor heel Nederland. Het landschap betaalt de prijs, terwijl de opbrengsten nog steeds linea recta naar Randstad en buitenlandse bedrijven gaan.

Dit is aantasting, niets minder. Het wordt verkocht als “zorgvuldig gepland”. Maar dat is dezelfde Haagse woordenschat die we eerder hoorden bij de gaswinning. Wij geloven het niet meer.
De manier waarop besluiten nu worden genomen is onacceptabel. Informatie komt mondjesmaat naar buiten, bewonersavonden volgen pas nadat de keuzes al grotendeels vastliggen. Dat is geen participatie, dat is toneel.

De PvhN zegt: open kaarten. Vanaf het begin. Welke alternatieven zijn er? Waarom worden kabels niet langs bestaande infrastructuur gelegd, of gecombineerd met andere tracés? Waarom niet meer opwekking in de buurt van verbruik, in plaats van alles door te sluizen via Groningen?
Transparantie is geen luxe. Het is de basis voor vertrouwen. En vertrouwen in de overheid is in onze provincie al lang geen vanzelfsprekendheid meer.

Inwoners moeten niet achteraf een kleur van het transformatorstation mogen kiezen. Ze moeten mee kunnen praten over de hoofdvraag: willen wij dit, en zo ja, op welke voorwaarden?
Dat vraagt om echte zeggenschap, niet om schijninspraak. Het vraagt ook om eerlijke verdeling van lusten en lasten. Als er in Groningen een kabel aan land komt, moet de regio daar structureel van meeprofiteren. Niet een eenmalig fonds of een subsidiepotje, maar blijvende zeggenschap en baten voor onze inwoners.

Het Groninger landschap is geen lege vlakte die Den Haag naar believen kan invullen. Het is ons erfgoed, onze identiteit. Uitgestrekte vergezichten, wierden en dijken: ze zijn onvervangbaar. Als we dat laten aantasten door reusachtige windmolens, zee van zonnepanelen en nu ook nog eens kabels, stations en masten, raken we kwijt wat ons uniek maakt.

Duurzame energie mag niet betekenen dat we onze omgeving onherkenbaar verminken. Gebruik eerst de daken, bedrijventerreinen, parkeerplaatsen en spoortracés. Benut wat al verstoord is. Pas daarna komt het landschap in beeld en dan alleen als er écht draagvlak is.

Groningen heeft decennia lang gas geleverd voor heel Nederland en Europa. We weten hoe het voelt om de melkkoe van het land te zijn. Dat mag zich niet herhalen, ditmaal onder de vlag van duurzaamheid.

Ons standpunt is duidelijk:
•    Geen aantasting van het Waddengebied door kabels en leidingen.
•    Geen nieuwe horizonvervuiling zonder draagvlak en alternatieven.
•    Transparantie en burgerparticipatie vanaf het eerste moment.
•    Lusten én zeggenschap terug naar de regio.

De energietransitie kan en moet, maar niet op de oude Haagse manier van opleggen, bagatelliseren en doorschuiven. Groningen is geen doorsluis en geen achtertuin.

De PvhN kiest voor een duurzame koers die eerlijk is voor mens, natuur en landschap. En dat betekent: nee zeggen tegen plannen die het Noorden opnieuw opzadelen met de lasten van de Randstad.

Partij vóór het Noorden – eerlijk vóór Groningen.

Dries Zwart
Voorzitter Statenfractie.